Με αυτά τα λόγια περιγράφει το χρόνιο πόνο η Διεθνής Ένωση για τη Μελέτη του Πόνου.
Πρόκειται για μια ασθένεια που επιδρά στην ποιότητα της ζωής των ασθενών, επηρεάζει τη λειτουργικότητα, τη ψυχοσύνθεση και την κοινωνική δραστηριότητα, ενώ μειώνει και την παραγωγικότητά τους.
Ο χρόνιος πόνος ουσιαστικά οφείλεται σε κακή λειτουργία του οργανισμού, ο οποίος βρίσκεται λανθασμένα σε κατάσταση συναγερμού για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 12 εβδομάδων. Αυτός ο «νευροπαθητικός πόνος» οφείλεται στο γεγονός ότι ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται τον πόνο ως κάποια βλάβη στο σώμα που χρειάζεται να διορθωθεί άμεσα επειδή απειλεί τη ζωή του ατόμου. Η διαφορά από τον οξύ πόνο είναι ότι ο χρόνιος, δεν έχει να αντιμετωπίσει καμιά απειλή για τον ανθρώπινο οργανισμό, αφού πολλές φορές δεν υπάρχει ή κι αν υπάρχει δεν προκαλεί άμεσα πρόβλημα. Τυπικά, βέβαια, ο χρόνιος πόνος ξεκινά με ένα επεισόδιο έντονου οξέος πόνου και δεν μειώνεται με τη θεραπεία και με την πάροδο του χρόνου.
Διάγνωση
Για τη διάγνωση του χρόνιου πόνου δεν υπάρχει κάποιο τεστ, που να μπορεί να μετρήσει ή να εντοπίσει τον πόνο με ακρίβεια. Σε ένα ποσοστό ασθενών, μάλιστα, η αιτία που προκαλεί το χρόνιο πόνο δεν μπορεί να προσδιοριστεί, καθώς οι συνέπειές του είναι μια πολύ προσωπική και υποκειμενική εμπειρία. Στις περισσότερες περιπτώσεις το ιστορικό του πόνου αποτελεί βασικό στοιχείο για τη διάγνωση, με τους ειδικούς να βασίζονται στην περιγραφή που θα τους δώσουν οι ασθενείς, σχετικά με τη μορφή, το σημείο, το χρόνο και τη διάρκεια εκδήλωσής του.
Αντιμετώπιση
Αν και έχει βελτιωθεί σε σημαντικό βαθμό η διάγνωση και η θεραπεία του χρόνιου πόνου τα τελευταία χρόνια, η αντιμετώπισή του είναι συχνά εξατομικευμένη, σύμφωνα με τις ανάγκες και ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή. Εξάλλου, τα χαρακτηριστικά του χρόνιου πόνου, όπως η αίσθηση και η διάρκεια, ποικίλουν.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, δηλαδή, ο πόνος ως «παραφωνία» του εγκεφάλου μπορεί να περιγράφεται ως δριμύς και σε άλλες ήπιος και μονότονος. Κατά συνέπεια, ο στόχος της θεραπείας στις περισσότερες περιπτώσεις είναι η μείωση της έντασης και συχνότητας του πόνου. Αν και υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές καταπολέμησης του χρόνιου πόνου, δεν είναι όλες οι μέθοδοι το ίδιο αποτελεσματικές για όλους τους ασθενείς.
Συνήθως ο χρόνιος πόνος δεν μπορεί να ιαθεί πλήρως, αλλά να τύχει καλύτερης «διαχείρισης», ανάλογα με τη θεραπευτική οδό που έχει επιλεχθεί, όπως είναι, παραδείγματος χάρη, η χρήση φαρμάκων παρακεταμόλης, η οποία μάλιστα βάσει ερευνών έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στην ανακούφιση των ενοχλήσεων της πάθησης. Άλλες θεραπείες που ακολουθούνται -συνδυαστικά ή κατά μόνας- περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τεχνικές χαλάρωσης και αυτοβοήθειας, ψυχοθεραπεία, φυσικοθεραπεία, καθώς και χειρουργικές επεμβάσεις.
Ο χρόνιος πόνος ουσιαστικά οφείλεται σε κακή λειτουργία του οργανισμού, ο οποίος βρίσκεται λανθασμένα σε κατάσταση συναγερμού για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 12 εβδομάδων. Αυτός ο «νευροπαθητικός πόνος» οφείλεται στο γεγονός ότι ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται τον πόνο ως κάποια βλάβη στο σώμα που χρειάζεται να διορθωθεί άμεσα επειδή απειλεί τη ζωή του ατόμου. Η διαφορά από τον οξύ πόνο είναι ότι ο χρόνιος, δεν έχει να αντιμετωπίσει καμιά απειλή για τον ανθρώπινο οργανισμό, αφού πολλές φορές δεν υπάρχει ή κι αν υπάρχει δεν προκαλεί άμεσα πρόβλημα. Τυπικά, βέβαια, ο χρόνιος πόνος ξεκινά με ένα επεισόδιο έντονου οξέος πόνου και δεν μειώνεται με τη θεραπεία και με την πάροδο του χρόνου.
Διάγνωση
Για τη διάγνωση του χρόνιου πόνου δεν υπάρχει κάποιο τεστ, που να μπορεί να μετρήσει ή να εντοπίσει τον πόνο με ακρίβεια. Σε ένα ποσοστό ασθενών, μάλιστα, η αιτία που προκαλεί το χρόνιο πόνο δεν μπορεί να προσδιοριστεί, καθώς οι συνέπειές του είναι μια πολύ προσωπική και υποκειμενική εμπειρία. Στις περισσότερες περιπτώσεις το ιστορικό του πόνου αποτελεί βασικό στοιχείο για τη διάγνωση, με τους ειδικούς να βασίζονται στην περιγραφή που θα τους δώσουν οι ασθενείς, σχετικά με τη μορφή, το σημείο, το χρόνο και τη διάρκεια εκδήλωσής του.
Αντιμετώπιση
Αν και έχει βελτιωθεί σε σημαντικό βαθμό η διάγνωση και η θεραπεία του χρόνιου πόνου τα τελευταία χρόνια, η αντιμετώπισή του είναι συχνά εξατομικευμένη, σύμφωνα με τις ανάγκες και ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή. Εξάλλου, τα χαρακτηριστικά του χρόνιου πόνου, όπως η αίσθηση και η διάρκεια, ποικίλουν.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, δηλαδή, ο πόνος ως «παραφωνία» του εγκεφάλου μπορεί να περιγράφεται ως δριμύς και σε άλλες ήπιος και μονότονος. Κατά συνέπεια, ο στόχος της θεραπείας στις περισσότερες περιπτώσεις είναι η μείωση της έντασης και συχνότητας του πόνου. Αν και υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές καταπολέμησης του χρόνιου πόνου, δεν είναι όλες οι μέθοδοι το ίδιο αποτελεσματικές για όλους τους ασθενείς.
Συνήθως ο χρόνιος πόνος δεν μπορεί να ιαθεί πλήρως, αλλά να τύχει καλύτερης «διαχείρισης», ανάλογα με τη θεραπευτική οδό που έχει επιλεχθεί, όπως είναι, παραδείγματος χάρη, η χρήση φαρμάκων παρακεταμόλης, η οποία μάλιστα βάσει ερευνών έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στην ανακούφιση των ενοχλήσεων της πάθησης. Άλλες θεραπείες που ακολουθούνται -συνδυαστικά ή κατά μόνας- περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τεχνικές χαλάρωσης και αυτοβοήθειας, ψυχοθεραπεία, φυσικοθεραπεία, καθώς και χειρουργικές επεμβάσεις.
