Κυριακή 29 Δεκεμβρίου 2019 στις 11.30 το πρωί στην πλατεία Προσφυγικού Ελληνισμού.
Η εκδήλωση πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Ποντιακό Σύλλογο Καλαμαριάς «οι ΜΙΘΡΙΟΙ» και το Ελληνικό Σωματείο Διάσωσης και Διάδοσης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς «ΟΙ ΜΩΜΟΓΕΡΟΙ».
Στη διάρκεια του εθιμικού δρώμενου «Μωμο΄έρια» που αναβιώνει το Δωδεκαήμερο (Χριστούγεννα έως Θεοφάνια) τα μεταμφιεσμένα άτομα επισκέπτονται ένα προς ένα, τα σπίτια του χωριού ακολουθούμενοι από τους θεατές που συμμετέχουν ενεργά στα δρώμενα, «κλέβουν» τις Νύφες, βάζουν φωτιά στο σακί με τα άχυρα που μεταφέρει στην πλάτη του ο Γέρος, χορεύουν μαζί με τους τελεστές του εθίμου, τραγουδούν, πίνουν τσίπουρο ή κρασί και απολαμβάνουν τα εδέσματα που προσφέρει ο κάθε σπιτονοικοκύρης.
Το παραδοσιακό αυτό έθιμο πραγματοποιείται σε πλατείες, δρόμους και αυλές σπιτιών. Η ολοκληρωμένη μορφή του περιλαμβάνει, μαζί με τον Κορυφαίο, δώδεκα (12) χορευτές που «ορχούνται και άδουν», τη θεατρική ομάδα (με τους αυτοσχέδιους διαλόγους), Γέρων, Γραία, Γιατρόν, Διάβολον, Νύφεν (δύο), Τσανταρμάς (εκτελεστική και δικαστική εξουσία) κ.ά. και τους μουσικούς (λύρα, αγγείον, ταούλ). Όλοι τους είναι μεταμφιεσμένοι.
Στις μέρες μας το δρώμενο συνεχίζεται διατηρώντας όχι μόνο τον ψυχαγωγικό αλλά και τον ευετηριακό, γονιμικό, μαγικοθρησκευτικό του χαρακτήρα. Μώμος ήταν ο Θεός του γέλιου και της σάτιρας, η προσωποποίηση της μομφής και της κατηγορίας. Οι ιερείς του Μώμου, οι ακόλουθοί του, είναι οι Μωμόγεροι.
Αξίζει να αναφερθεί ότι τον Μάρτιο του 2015 οι Μωμόγεροι έχουν εγγραφεί στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας και στις 30 Νοεμβρίου 2016, εντάχθηκαν στον Αντιπροσωπευτικό κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας, της UNESCO.
Ο ζωντανός αυτός λαϊκός πολιτισμός των Ποντίων αναδεικνύεται σε πολύτιμο κεφάλαιο της Ιστορίας και της Λαογραφίας και λαμπρό παράδειγμα λαού προσηλωμένου στην παράδοσή του. Ο μυθικός Θεός Μώμος με την τέλεση του δρώμενου «βρίσκεται» και πάλι ανάμεσα στο κοινό και χαρίζει το ειρωνικό του χαμόγελο. Παράλληλα υπενθυμίζει τις αδυναμίες αλλά και τη δύναμη της συλλογικής έκφρασης.
Η Επιμέλεια και η Διδασκαλία είναι του Κώστα Αλεξανδρίδη
